Wszyscy znamy najważniejsze systemy operacyjne, czyli Microsoft Windows oraz maxOS. To dwa komercyjne rozwiązania, które możesz mieć na pokładzie swojego komputera stacjonarnego, choć popularność Windowsa jest o wiele większa. Są jednak także inne systemy, w zależności od sprzętu. Czym zatem jest oprogramowanie i jak powstawało?

Czym właściwie jest w informatyce system operacyjny?

W informatyce system operacyjny jest oznaczeniem podstawowego oprogramowania komputera, które jest ładowane do pamięci podczas jego uruchamiania i pozostaje aktywne do momentu wyłączenia. Składa się z jądra i pomocniczych narzędzi systemowych. Głównym zadaniem systemu operacyjnego jest zapewnienie użytkownikowi możliwości sterowania komputerem, tworzenia interfejsów aplikacji dla procesów i przydzielania im zasobów systemowych, czyli procesora, pamięci RAM, dostępu do plików i innych. Oprogramowanie można spotkać na wielu urządzeniach wykonujących różne zadania jednocześnie, takich jak telefon komórkowy, konsola do gier, serwer.

Jak zaczynały oprogramowania do komputerów?

Pierwsze komputery nie miały systemu operacyjnego. Zarodki systemów operacyjnych można prześledzić w bibliotekach do obsługi urządzeń wejściowych i wyjściowych. Na początku lat 60. producenci komputerów dostarczyli zaawansowane narzędzia do kontrolowania i przetwarzania uruchomionych programów. Pierwsze systemy operacyjne były dostarczane z komputerami typu mainframe.

W 1967 roku IBM wydał system operacyjny MFT, który w ograniczonym stopniu obsługiwał wielozadaniowość. Projektowanie i rozwój systemu operacyjnego Multics opierało się na idei dostarczania mocy obliczeniowej w podobny sposób jak dostarczanie energii elektrycznej, gazu lub wody. Multics przyniósł wiele nowych pomysłów i stał się inspiracją do stworzenia systemu operacyjnego Unix, który jest nadal używany, a także stał się inspiracją dla późniejszych systemów, które znamy dziś. Tak więc historia oprogramowania jest o wiele starsza, niż nam się wydaje.

Różne typy oprogramowań w informatyce

Nie ma jednego uniwersalnego systemu operacyjnego, który mógłby spełnić wszystkie wymagania, ponieważ wiele wymagań jest sprzecznych. W przypadku niektórych urządzeń nawet system operacyjny jest niepotrzebny, np. w zwykłym sterowaniu ekspresem do kawy. Najbardziej znanym zastosowaniem jest oprogramowanie komputera stacjonarnego. Celem systemu jest prostota, wszechstronność, praca z wieloma aplikacjami, ale z oprogramowaniem mamy do czynienia także w urządzeniach przenośnych, jak smartfon czy laptop. Celem systemu dla urządzeń mobilnych jest łatwość obsługi ręcznej, oszczędność energii baterii, wszechstronność. Ważnym elementem jest także bezpieczeństwo danych.

Zupełnie inne oprogramowania znajdują się na serwerach. Te urządzenia obsługują internautów i wykonują złożone obliczenia. Celem systemu jest zaoferowanie dużej mocy obliczeniowej, łatwej konserwacji, odporności na ataki komputerowe, możliwości modyfikacji systemu, skalowania. Najczęściej używane systemy to serwery Linux i Windows NT, a więc specjalistyczne systemy dla profesjonalistów. Jak więc widzisz różnorodność systemów operacyjnych jest naprawdę duża, a my i tak przeciętnie korzystamy z oprogramowania do komputera.